Miejsce realizacji: Punkt  Interwencji Kryzysowej przy PCPR w Myszkowie
Terminy realizacji programu: od 02 stycznia do 31 grudnia 2012 r.
Terapeuta- psycholog interwencyjny: Irena Kapuśniak
Kwalifikacje terapeuty:
- Studia wyższe magisterskie – dzienne w zakresie pedagogiki, specjalność: pedagogika pracy
- 4 letnie Studia podyplomowe kwalifikacyjne z Psychologii Kryzysu i Interwencji Kryzysowej (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie 2005 r.)
- Specjalista Terapii Uzależnień (Certyfikat SP/0615/2011 Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii)
- 4 letnie szkolenie warsztatowo – superwizyjne z zakresu pracy z rodziną z uwzględnieniem podstaw systemowej terapii rodzin (Centrum Pomocy Rodzinie w Warszawie 1996 r.)
- Studium Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (Instytut Psychologii Zdrowia PTP w Warszawie 2000 r.)
- Terapia osób stosujących przemoc (Ośrodek Psychoterapii Psychodynamicznej Kraków 1999 r.)
- Praktyk Neurolingwistycznego Programowania (Instytut Neurolingwistyki w Warszawie 1999 r.)

Ilość zrealizowanych godzin: 100
Adresaci programu: osoby pełnoletnich  stosujących przemoc fizyczną oraz psychiczną
Ilość uczestników: 19 osób, w tym 15 mężczyzn i 4 kobiety.

2 osoby przystąpiły do programu po raz kolejny, 5 osób przerwało udział w programie.
Sposób rekrutacji do programu:
- zgłoszenia Komendy Powiatowej Policji w Myszkowie (uruchomiono wobec sprawców Niebieską Kartę – procedurę interwencji służb w sprawach przemocy w rodzinie)
- zgłoszenia pracownika socjalnego PCPR w Myszkowie, po przeprowadzonym wywiadzie środowiskowym.
Główne cele Programu:

a) działania psychoedukacyjne ukierunkowane na zmianę zachowań i postaw osób stosujących przemoc,

b) zmniejszenie ryzyka dalszego stosowania przemocy,

c) zwiększenie zdolności do samokontroli agresywnych zachowań i do konstruktywnego współżycia w rodzinie i grupie społecznej,

d) wzmocnienie osób stosujących przemoc aby były w stanie radzić sobie z trudnymi sytuacjami w sposób pozaprzemocowy,

e) stwarzanie warunków sprzyjających podejmowaniu bardziej konstruktywnych postaw wobec siebie, innych ludzi, życia.

Założenia wyjściowe Programu:

1. Założenia do tworzenia programu opierają się na aktualnym stanie wiedzy na temat przemocy domowej i prowadzą do stwierdzenia, że:

- przemoc domowa jest wyuczonym zachowaniem, które przynosi zyski i straty dla sprawcy,

- przemoc domowa jest tolerowana i wzmacniana przez postawy i poglądy wielu ludzi i często zakorzeniona jest we wzorcach postępowania przekazywanych z pokolenia na pokolenie,

- przemoc domowa jest szkodliwym i raniącym nadużywaniem siły i władzy oraz dążenia do kontrolowania współmałżonki/współmałżonka, partnera/partnerki, dziecka lub sytuacji rodzinnej,

- można nauczyć się niestosowania przemocy, nigdy nie należy godzić się na przemoc i rezygnować z jej powstrzymywania,

- stosowanie przemocy nigdy nie może być usprawiedliwiane stwierdzeniem, że było skutkiem prowokacji ze strony ofiary,

- korzenie przemocy domowej tkwią w stereotypach kulturowych i obyczajowych dotyczących płci, rasy, orientacji seksualnej, które usprawiedliwiają dyskryminację jednostek i grup społecznych,

- stosowanie przemocy jest wyborem, za który sprawca ponosi odpowiedzialność moralną i prawną.

2. Mając na uwadze powyższe założenia niniejszy program opiera się na współczesnych rozwiązaniach uwzględniających podejście integracyjne, łączące wybrane elementy tradycyjnych modeli pracy ze sprawcami przemocy, do których należą:

- edukacja na temat kulturowo – obyczajowych zjawisk wspierających i przeciwstawiających sie  przemocy,

- promocja wartości i idei wspierających godność osoby, dobro rodziny, równości płci oraz prawa kobiet i  dzieci a także odpowiedzialność za osobiste decyzje i gotowość ochrony słabszych,

- stosowanie procedur behawioralno – poznawczych w celu korygowania postaw i zachowań związanych z przemocą,

- uczenie umiejętności konstruktywnej komunikacji interpersonalnej oraz samokontroli.

Zastosowane formy i metody pracy:
Mikroedukacje
Burza mózgów
Wizualizacje
Refleksja indywidualna
Zadania do indywidualnego wykonania
Analiza zadań domowych
Informacje zwrotne
Ćwiczenia umiejętności
Dyskusje
Wywiad alkoholowy;  Audit                   
Zajęcia grupowe

Baza merytoryczna Programu:
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach /TSR/
Wzmacnianie motywacji do zmiany / dr William, R. Miller/
Program z Duluth / elementy/

Zawartość merytoryczna Programu koncentrowała się wokół następujących tematów:

1. Opracowanie kontraktu określającego zasady uczestnictwa w programie.
- deklaracja zakończenia stosowania zachowań przemocowych
- zobowiązanie do nie używania środków psychoaktywnych
- zobowiązanie do zgłaszania każdorazowego faktu złamania kontraktu
- określenie częstotliwości spotkań i kryteriów zakończenia udziału w programie
- cele programu
- konsekwencje wynikające z nie realizowania zadań
- wszelkie informacje przekazywane w trakcie spotkań są poufne, wyjątek stanowi sytuacja , w której uprawniona instytucja / sąd , prokuratura/ zwraca się do PIK oficjalnie o podanie informacji dotyczącej danej osoby
- utrwalone w trakcie spotkania materiały są przechowywane i udostępniane zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 29.08.1997 r. /Dz.U. nr 101, poz.926 z 2002 r./
- omówienie zasady poufności w zakresie: sposobu przechowywania dokumentacji uniemożliwiającej dostęp do niej osobom niepowołanym.

2. Dostarczanie informacji, wiedzy, które pomogą uczestnikom zrozumieć dynamikę przemocy w kontekście procesów uczenia się społeczno-kulturowego (powiązania pomiędzy przemocą a stereotypami dotyczącymi płci i relacji między kobietami i mężczyznami, rodzicami i dziećmi, starszymi i młodszymi.

3. Korygowanie przekonań normatywnych i postaw przy pomocy , w których uczestnicy Programu usprawiedliwiają stosowanie przemocy.

4. Badanie osobistego systemu przekonań, postaw i nastawień emocjonalnych uczestników Programu, które inicjowały i wzmacniały stosowanie przez nich przemocy.

5. Promowanie wartości i postaw, które stanowią konstruktywną alternatywę wobec postaw wspierających przemoc.

6. Ćwiczenie technik powstrzymywania agresywnych reakcji, sposobów konstruktywnego wyrażania złości,  przygotowanie indywidualnego planu zapobiegania agresywnym zachowaniom.

7. Uczenie komunikacji bez przemocy.

8. Rozpoznawanie specyfiki związku między nadużywaniem substancji chemicznych /alkohol, marihuana/  a  stosowaniem przemocy.

9. Pogłębienie zdolności do rozpoznawania i konstruktywnego wyrażania uczuć, umiejętności empatycznego słuchania innych i reagowania z szacunkiem, umiejętności rozwiązywania konfliktów opartych na negocjacjach i kompromisach.

10. Pogłębienie świadomości w zakresie jak zachowanie przemocowe krzywdząco wpływa na członków rodziny i grupy społeczne oraz ich wzajemne relacje.

11.Wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za swoje czyny w związkach i środowiskach szkolnych.     

     
Podsumowanie Programu:

Działania w ramach Programu korekcyjno – edukacyjnego dla osób stosujących przemoc w rodzinie były realizowane 1 raz w tygodniu po 2 godziny.

Działania te są ważnym elementem wypracowania modelu pracy z osobami stosującymi przemoc w środowisku lokalnym.
Osoby zgłaszane do Programu stanowiły grupę niejednorodną pod wieloma względami, m.in. płeć, wiek, problem uzależnienia od alkoholu, używanie narkotyków, różny poziom świadomości własnych agresywnych działań. Były wśród nich osoby w początkowym stadium stosowania przemocy, mający poczucie winy za krzywdzące zachowania oraz długoletni sprawcy z bardzo silnie uwarunkowanymi mechanizmami obronnymi. Różna była wśród uczestników motywacja do zmiany, od etapu przeddecyzyjnego po etap przygotowania do zmiany zachowania.
Praca indywidualna z uczestnikami  Programu pozwoliła na lepsze dostosowanie się do ich  potrzeb i możliwości.
Ważnym aspektem w pracy korekcyjno-edukacyjnej  było:
- uczenie się zrozumiałego wypowiadania się o swoim problemie,
- pogłębienie świadomości z zakresu Praw Człowieka,
- udzielanie informacji zwrotnych umacniających proces zmian,
- koncentrowanie  się na zdrowiu psychicznym i na tym co klient potrafi,
- konstruktywne analizowanie przeszłości i doświadczeń klienta wzmacniające jego poczucie wartości,

- budowanie obrazów preferowanej przyszłości wolnej od przemocy.

W każdej sesji był czas dla wrażania emocjonalnego wyrazistych zdarzeń od ostatniego spotkania.
Zwiększyła się ich motywacja do inicjowania procesu zmian, budowania konstruktywnych planów życiowych.
Zorganizowano również spotkania grupowe w ramach programu, na którym omawiano następujące zagadnienia:

1. Część integrująco – adaptacyjna – przygotowanie do pracy korekcyjno – edukacyjnej.

2. Omówienie celów Programu korekcyjno - edukacyjnego dla osób stosujących przemoc w rodzinie:

   - działania psychoedukacyjne ukierunkowane na zmianę zachowań i postaw osób stosujących przemoc,

   - zmniejszenie ryzyka dalszego stosowania przemocy,

   - zwiekszenie zdolności do samokontroli agresywnych zachowań i do konstruktywnego współżycia w rodzinie i grupie społecznej,

   - wzmocnienie osób stosujących przemoc aby były w stanie radzić sobie z trudnymi sytuacjami w sposób poza przemocowy.

3. Omówienie reguł uczestnictwa w programie (kontrakt socjalny).

4. Omówienie kryteriów oceny postepów wynikających z uczestnictwa w programie:

   - obecność na zajęciach,

   - nie stosowanie przemocy,

   - aktywność,

   - trzeźwość,

   - otwartość,

   - odpowiedzialność za przemoc (przyznanie się do jej stosowania),

   - stosowanie poznanych technik,

   - przyjmowanie uwag.

5. Psychoedukacja w zakresie zjawiska przemocy – definicja przemocy.

   
   W 2012 r. do uczestnictwa w programie przystąpiło 19 osób, w tym 5 osób przerwało udział w programie a 14 osób będzie kontynuowało reazliację programu w 2013 r.